نوع مقاله : مستخرج از پایانامه
نویسندگان
1 دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران
2 کارشناس ارشدشهرسازی،دانشکده معماری و شهرسازی،دانشگاه هنر،تهران
چکیده
تازه های تحقیق
تحقیق حاضر به دنبال بررسی نقش بعد سوم در توزیع صوت تولیدشده از کارگاههای صنعتی در ناحیه 3 منطقه 12 بود. البته با توجه به ماهیت تحقیق به نظر میرسد چنین شرایطی در بسیاری از شهرها وجود داشته باشد بنابراین نتایج تحقیق میتواند برای سایر نواحی نیز مفید باشد. درهرصورت علاوه بر بررسی توزیع سهبعدی صوت کارگاههای صنعتی، بحث مکانیابی این کاربریها در لایه سوم و نحوه بخشایش در بلوکهای ناحیه نیز مدنظر بوده است.علاوه بر این دو مورد که بخشهای اصلی و مهم پژوهش بودهاند، مباحث خردتری در همین راستا درروند تحقیق نیز بررسیشدهاند. بنابراین ابتدا مهمترین قدم دقت در انتخاب ایستگاههای اندازهگیری در محدوده موردبررسی و سپس دقت در نحوه برداشت دادهها بوده است. در همین راستا پنج نقطه در سطح ناحیه انتخاب و دادهها از70 ایستگاه اندازهگیری اصلی و 30 ایستگاه اندازهگیری فرعی به دست آمد. لازم به ذکر است که نحوه برداشت دادهها بهصورت میزان معادل صوت(Leq) بوده است و همچنین شرایط زمانی نیز در نظر گرفتهشده است. بعد از جمعآوری دادهها،با استفاده از نرمافزار GIS اطلاعات ایستگاهها به نقشه وارد شد و سپس با استفاده از نرمافزار سیتیانجین به تحلیل دادههای برداشتشده از ایستگاهها پرداخته شد.مهمترین نتایج بهدستآمده از تحقیق بهصورت خلاصه بدین گونه بوده است که مهمتر از همه قرارگیری کارگاههای صنعتی در جداره خیابانهای اصلی به دلیل اینکه صدای آن با صدای ترافیک ادغام میشود صدای بسیار وحشتناکی را ایجاد مینماید، بنابراین اولین اقدام باید حذف کارگاههای صنعتی از جداره خیابانهای اصلی باشد.مطلب مهم دیگر اینکه مشخص شد که کارگاههایی که در طبقات زیرین همکف قرارگرفتهاند صدای بسیار کمتری نسبت به کارگاههایی که در طبقات همکف و طبقات بالای همکف قرارگرفتهاند به محیط پیرامون میفرستند،بنابراین هرچقدر بتوان کارگاههای صنعتی در این ناحیه را تشویق کرد که به طبقات زیر همکف نقلمکان کنند گام بسیار مهمی در کاهش آلودگی صوتی برداشتهشده است.نکته بعد اینکه کارگاههایی که بر سر چهارراهها و همچنین در کوچههای باریک قرارگرفتهاند به محیط صوتی پیرامون خود صدمه زیادی وارد مینمایند و نباید در این مکانها قرار گیرند. مطلب دیگر تأثیر خط آسمان در بخشایش صدای کارگاهها هست بهگونهای که در مناطقی که خط آسمان رعایت نشده است و ساختمانهای کوتاه در میان ساختمانهای بلند در یک جداره قرارگرفتهاند نباید کارگاه صنعتی در جداره روبروی آن قرار داشته باشد چراکه آسایش صوتی جداره پشت را کاملاً بر هم میزند، همچنین همانطور که قرار گرفتن کارگاهها در طبقه زیر همکف صدای کمتری به محیط پیرامون ساطع میکند هرچقدر به ارتفاع میرویم میزان صدای دریافتی در نقطه گیرنده کمتر میشود بنابراین به نظر میرسد در چنین شرایطی بهتر است جداره روبروی کارگاههای صنعتی یک راسته ساختمان تجاری باشد و طبقات بالاتر به کاربری مسکونی اختصاص یابد. سایر نتایج خردتر در فرایند تحقیق بیانشدهاند.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
The issue of sound and noise pollution is very important in the present conditions of cities. In this regard, since the city of Tehran is prominent in this matter, it is necessary to address this issue in this city. Sound pollution comes from a variety of sources, including the small industrial workshops that are located in urban areas in all cities, the most important of them. So far, a lot of research has been done on this issue. What distinguishes this study from other research is the examination of sound distribution in the third dimension. The present research, conducted in the area of three districts of the 12 city of Tehran, seeks to optimize the location of industrial workshops in altitudinal layers. In this regard, 5 points of the area and 70 stations were considered for measuring the sound. Using GIS software, spatial and descriptive information of the stations was examined and then the data of these stations was analyzed. Then, with the introduction of GIS data into the CityEngin software environment, the patterns examined were from the highest amount of sound to the lowest sound level. The study found that the best place to locate these workshops in the heights of the underground floor, as well as preventing the concentration of workshops alongside and preventing the placement of workshops along the main streets, equalize the level Reduced Leq at the receiver's point. Other solutions, including imposing legal restrictions on workshops, the use of audio barriers, including vegetation, were also presented.
کلیدواژهها [English]
مسئلهصوت وآلودگیصوتی در مکانیابی کاربریهای شهری از اهمیت بالایی برخوردار است. آلودگیهای صوتی شهری عموماً از منابع مختلفی تولید میشوند که در آن میان سروصدای ناشی از اتومبیلها و کارگاههای صنعتی در زمره مهمترین عوامل ایجاد آلودگی صوتی محسوب میشوند. تاکنون پژوهشهای زیادی در مقوله صوت و آلودگی صوتی صورت گرفته است، اما آنچه پژوهش حاضر را از سایر تحقیقات مشابه متمایز میسازد، بررسی توزیع صوت در لایه سوم فضا میباشد. صدا با مشخصات تغییر یافته و نامنظم است،که اگر از حد استاندارد بالاتر باشد می تواند منبع بالقوه ای برای صدمات و اختلالات جسمی و روانی باشد.در همین نوع استقرار کاربری ها به میزان حساسیت آن ها به آلودگی صوتی بستگی دارد. پژوهش حاضر که در ناحیه سه از منطقه 12شهر تهران انجامشده است، به دنبال مکانیابی بهینه کارگاههای صنعتی از منظر شهری در لایههای ارتفاعی ابنیه موجود میباشد. در این راستا در 5 نقطه از ناحیه ، 70 ایستگاه اصلی و 30 ایستگاه فرعی جهت اندازهگیری صوت مشخص گردید. با استافاده از دستگاه صدا سنج حرفه ای داده های مورد نظر در چند ساعت متفاوت از شبانه روز و در روز های متفاوت برداشت شد.سپس در محیط نرم افزار با استفاده از نرمافزار جیآیاس اطلاعات مکانی و توصیفی ایستگاهها بررسی و سپس نقشه اطلاعات مکانی ناحیه ایجاد گردید، با بهرهگیری از نرمافزار سیتی انجین الگوهای موردبررسی طیفبندی شده و با استناد به دادههای ایستگاهها نقشه سهبعدی صوت کل ناحیه تولید گردید.در نتیجه مشخص شد که در مورد لایه ارتفاعی بهترین مکان در ساختمان طبقه زیر همکف برای استقرار مشاغ پر صدا هستند و همچنین استقرار این صنایع کوچک در نقاطی از خیابان به شدت ضربه زننده است.به عنوان مثال قرار گیری یک کارگاه صنعتی در یک خیابانی که ارتفاع ساختمانها بالاست آلودگی صوتی بیشتری را برای ساکنان ساختمان به وجود میآورد همچینین قرار گرفتن این کارگاهها در ورودی کوچه ها یا خیابان ها نیز آلودگی صوتی زیادی تولید میکند.از طرفی علاوه بر طبقه زیرین ساختمانها قرار گیری کارگاهها در یک راسته بسیار مناسب تر از قرارگیری سر چهار راه یا ورودی میباشد البته باید از تمرکز کارگاهها در یک راسته جلوگیری کرد.به طور کلی با وجود آنکه مشخص شده است قرار گرفتن کارگاهها در زیر زمین به لحلظ تولید صدا مناسب تر است یا همچنین تمرکز کارگاههای کوچک در یک راسته خیابان تقریبا غیر قابل تحمل میباشد،اما همچنان می بینیم که نه تنها در شهرهای بزرگ بلکه در شهرهای کوچک تر نیز این اصول رعایت نمیشوند.و به نظر میرسد.در آخر با در نظر گرفتن این امر که کارگاههای کوچک ممکن است نیاز روزانه یک منطقه یا محله شهری باشند و نمیشود از شهر خارج شوند، این اصول باید به عنوان اصول قانونی در نظر گرفته شوند و به هیچ عنوان اجازه تمرکز کارگاهها یا قرار گرفتن در مکان های غیر استاندارد داده نشود.