تبیین و تحلیل راهکارهای افزایش مشارکت مردمی در ساماندهی و نوسازی بافت فرسوده با رویکرد سرمایه اجتماعی (مطالعۀ موردی: شهر سنندج)

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی شهرسازی، واحد سنندج،مرکزعلمی کاربردی جهاد دانشگاهی،سنندج، ایران

2 دانشجوی دکترای شهرسازی،گروه شهرسازی،واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،ایران

چکیده

برای جلب مشارکت مردم و تقویت سرمایه اجتماعی دربرنامه های شهری نیازمند ایجاد نظام برنامه ریزی مشارکتی خواهیم بود. به بیان دیگر، تنها در صورت مشارکت مردم است که برنامه هاواقدامات براساس نیازهای واقعی مردم برنامه ریزی خواهد شد؛ وچون به وسیله خود مردم طراحی شده است، پایدار خواهد ماند، دست یابی به این مهم نیازمند ارزیابی راهبردهای سرمایه اجتماعی مشارکت مردمی درنوسازی بافت فرسوده می باشد. بافت فرسوده شهر سنندج در بخش مرکزی این شهر با در برداشتن عناصر تاریخی فراوان و حضور راسته های اصلی فعالیت و بازار در درون خود به عنوان قلب تپنده این شهر کانون توجه برنامه های ساماندهی و نوسازی بافت فرسوده است. هدف اصلی این پژوهش،تحلیل راهبردهای مشارکت مردمی درنوسازی بافت فرسوده بارویکرد سرمایه اجتماعی خواهد بود.روش این پژوهش توصیفی، تحلیلی بر اساس نوع داده هاو متغیرها، کیفی است. جامعه آماری، شامل 385 نفر از شهروندان و ساکنان به صورت تصادفی بوده اند و داده‌های جمع‌آوری ‌شده با استفاده از پرسشنامه وارد نرم‌افزارSpss گردید.سپس با استفاده از آزمون های آماریT تک نمونه ای و همبستگی پیرسون جهت تجزیه و تحلیل سوالات وفرضیات پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. لذا در بررسی فرضیه های پژوهش به این نتایج مـی تـوان رسیدکه الگوی ترکیبی مشارکت گرا و کارکردگـرا با توجه مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، تمایل ساکنین به مشارکت، تمایل گروه های سرمایه گذار به مشارکت، تمایل به ادامه سکونت، میزان ماندگاری داری اهمیت بوده ودرواقع شـاخص هـای کـارکرد گرایـی و مشارکت مردمی توجیه پذیری می کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Explanation and analysis of the solutions of increase public participation in organization and renovation the exhausted texture by social capital approach (Case study: Sanandaj city)

نویسندگان [English]

  • ali morvati 1
  • shima nasiri 2
1 Undergraduate Student of Urban Planning, Sanandaj Branch, Applied Science Center of Academic Jihad, Sanandaj, Iran.
2 PhD Candidate urban planning, Department of urban planning, Shahr-e-Quds Branch, Islamic Azad University,Tehran, Iran
چکیده [English]

In order to attract public participation and reinforce social capital in urban plans, we need to create a participatory planning system. In other words, it is only in the case of public participation that plans and actions will be planned based on the real needs of the people; and because the people themselves design them, they will be sustainable. Achieving this will require the assessment of social capital strategies of public participation in the renovation of exhausted texture. The exhausted texture of the Sanandaj city in the central part of the city, by containing several historical elements and the presence of the main orders of activity and market within itself as the heart of the city, is the focus of the programs of organization and renovation of the exhausted texture.The main purpose of this research is to analyze the strategies of public participation in the renovation of the exhausted texture with the approach of social capital. The method of this descriptive-analytic study is qualitative based on the type of data and variables.The statistical population consisted of 385citizens and residents randomly.The gathered data were collected by SPSS software using questionnaires.Then, one-sample T-test and Pearson correlation test were used to analyze the research questions and hypotheses.Therefore, in studying the research hypotheses, we can conclude that the participatory and functionalist model according to social participation, social cohesion, residents' tendency to participate, the investor groups’ tendency to participate, the tendency to continue residing, persistence amount, is important. Moreover, justifies functionalism and public participation criteria.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Renovation
  • Exhausted Texture
  • Public Participation
  • Social Capital
  • Sanandaj
1- آقاصفری، عارف, حاتمی نژاد، حسین, پوراحمد، احمد, رهنمایی، محمدتقی, منصوری، سیدامیر,کلانتری خلیل آباد،  حسین، (1389).بررسی نوسازی و بهسازی بافت فرسودة محلة شهید خوب بخت تهران،فصلنامه شهر ایرانی اسلامی , دوره 1, شماره 1; ص71-51.
2- اکبرپور، محمد؛ پوراحمد، احمد؛ عمرانزاده، بهزاد(1390).ارزیابیمیزانمشارکتمردمدربهسازیونوسازیبافتهایفرسـوده،   نمونهموردی: محلهسیروستهران«، فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دوره 16 ،شماره1.
3- جباری، حبیب و حسن زاده، داود، ( 1387). مداخلهدربافتهایفرسودهشهریوچالشهایپیشرو، اولین همایش بهسازی و نوسازی بافت های. فرسوده شهری، مشهد، 20 ، ،ص87..
4- جهانیان منوچهر، پژوهان موسی. (1390). بررسیوطبقهبندیانواعبافتهایفرسودهشهریکلانشهرتهرانوراهکارهایمداخلهدرآن. نگرش های نو در جغرافیای انسانی. 3(2). 93-106.
5- حبیبی, کیومرث, مشکینی, ابوالفضل, رحیمی کاکه جوب, آرمان. (1391). همسانسازیشرحخدماتتهیهطرحهایبهسازیونوسازیبافتهایفرسودهوناکارآمدشهریوارائهشرحخدماتوطرحپیشنهادی جدید. هفت شهر, 3(شماره 39 و 40), 27.
6- درودی، محمدهادی؛ خوشاب، علی(1393).ارزیابیوتحلیلشاخصهایتعیینمحدودهبافتهایفرسـودهشـهریدرایـران، ششمین کنفرانس ملی برنامه ریزی و مدیریت شهری، مشهد..
7- داودپور، زهرا (1390). بازسازیونوسازیمناطقروستاییناخوشایندبهعنوانیکاستراتژیبرایدستیابیبهابعادفیزیکیتوسعهپایدارشهری، مجله سیستم مدیریت، 15، صص 31-59.
8- ریسمانچیان امید، بل سایمون (1390). بررسیجداافتادگیفضاییبافتهایفرسودهدرساختارشهرتهرانبهروشچیدمانفضا، باغ نظر. 8(17). 69-80..
9- رهنما، محمدرحیم(1375).معرفیوارزیابیتئوریاصالتبخشیدرفراینداحیایبافتهایقدیمشهرینمونه: محلهسرشـورمشهد، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، مشهد، شماره پیاپی42.
8- رفیعیان، محسن، بمانیان، محمدرضا و مجتبی رفیعیان(1390). شناساییپهنههایزمینهسازتوسعةخلاقبافتهایفرسودهبارویکردگردشگریدربرنامهریزیشهرینمونةموردیمحلةامامزادهیحیی، ناحیة 2، منطقة 22 شهرداری،تهران، نشریه مدیریت شهری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران ، شماره 10 ، ص 190.
9- رجبی، آزیتا(1390). شیوههایمشارکتشهروندیدرفرآیندهایتوسعهشهری، آمایش محیط,ملایر، دوره  4 , شماره 12; ص101-116.
10- زیاری، کرامتالله و همکاران. ( 1388 ). بررسیوارزیابیسیاستهایبهسازیونوسازیبافتهایفرسودةشهری. فصلنامة جغرافیای انسانی، سال 2، شمارة 1، صص.45-58.
11- سنگیشه ای،. سجاد, احدنژاد، محسن، روستایی، شهریور (1391). آسیبشناسیمداخلهدرنوسازیبافتهایقدیمیوفرسودهمطالعهیموردیمحلهیفیضآباد. فضای جغرافیایی , شماره 37, ص99.
12- سجادی، ژیلا؛ پورموسوی، سیدموسی؛ اسکندرپور، مجید(1390). بهسازیونوسازیبافـتهـایفرسـودهشـهریبـاتأکیـدبـرمشارکتمردمیمطالعهموردیمحلهدولاب تهران،فصلنامه آمایش محیط،دوره4.
13- شماعی علی، پوراحمد احمد. (1384). تحلیلیبرسیاست‌هاوبرنامه‌هایبهسازیونوسازیشهریدربرنامههایتوسعهکشور، پژوهشهای جغرافیایی. 36 (49). 179-202.
14- صابر, الهه و سمیه احمدی نژاد. (1390). آسیبشناسیبافتهایفرسودهشهر (موانع،کاستیها،راهکارها). همایش ملی شناسایی و تبیین راهکارهای تحقق جهاد اقتصادی در شهرداریها، شیراز. شهرداری شیراز.
15- علیوردی نیا، اکبر؛ شارع پور، محمود،ورمزیار، مهدی(1387). سرمایه یاجتماعیخانوادهوبزهکاری، پژوهش زنان، ، دوره 1 شماره ،2 تابستان.ص113.
16- عباس زادگان، مصطفی. (1383). بافتهایفرسودهدرونشهری-چالشهاوراهبردها،همایشتوسعهمحلهایچشماندازتوسعهپایدارشهرتهران. مرکز مطالعات و تحقیقات امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران. تهران.
17- فلامکی، محمد مهدی (1384). باززندهسازیبناهاوشهرهایتاریخی. چاپ چهارم،تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
18- فنی، زهره، و صادقی، یدالله ( 1388 ) توانمندسازیحاشیهنشیناندرفرآیندبهسازیونوسازیبافتفرسودهشهری، فصلنامه جغرافیا آمایش، شماره.7.ص61.
19- لطفی، صدیق؛ ملکشاهی، غالمرضا؛ مهدوی، مهدیه (1389).برنامهریزیراهبردیبهمنظوربهسازیبافتهایفرسـودشـهرینمونهموردمطالعه: شهربابل، فصلنامه جغرافیای انسانی، سال سوم ، شماره اول.
20- مهندسین مشاور شارمند(1378). شیوهایتحققطرحهایتوسعهشهری،بررسیتجاربواجرایطرحهایتوسعهشهریدرجهان،جلد1،مرکز مطالعات برنامه ریزی شهری.ص65.
21- مهندسین مشاور فجر توسعه(1388).طرحنوسازیوبهسازیبافتفرسودهشهرسنندج،کارفرماشرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران.
22- میرکتولی، جعفر. علیپور، عباس. حسنی، عباسعلی. ( 1391 ). بررسیاثرسیاستهایحمایتیدولتدرمدیریتتوسعةبافتهایقدیمیوفرسودةشهریمطالعةموردی: شهربهشهر فصلنامة آمایش جغرافیایی فضا، سال 2، شمارة 5، صص 37-56.
23- محمدی کاوه، رضویان محمدتقی, صرافی مظفر, غلامحسینی اسماعیل. (1393). شراکتبخشهایعمومی - خصوصیدرنوسازیبافتهایفرسودهمنطقه 9 شهرداری تهران، اقتصاد و مدیریت شهری. 2 (8). 109-127.
24- محمدیان, فارن. (۱۳۹۵). سیرتحولاتبرنامههایبهسازیونوسازیبافتهایفرسودهشهریدرتوسعهکشور، سومین      کنفرانس بین المللی تحقیقات در عمران، معماری و شهرسازی و محیط زیست پایدار، رم، موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ویر.
25- میرساردو،طاهره، حسینی،موسی ( 1389 ) بررسینقشمشارکتهایمردمیدرپیشگیریازسرقتمنازل، پژوهش نامه علوم اجتماعی، شماره چهارم.
26- موسوی، سید احمد(1385). برنامهریزیتوسعةمحلهایباتأکیدبرسرمایةاجتماعی مشهد. پایان نامةکارشناسی ارشد، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
27- محمدی، حسین، تعالی مقدم، آزاده، بستام، مرتضی،(1390)،برآوردسرمایهاجتماعیدرمناطقمختلفشهرمشهدوارائهراهکارهاجهتارتقاءآندرراستایوظایفشهرداری: فصلنامه مدیریت شهری، بهار و تابستان 1390 .258 -237. 
28- Alvin, Boskoff, (1970), The sociology of urban region, Meredith corporation U.S.A.
29- Bourdieu, P.(1986). The Forms of Capital. Theory and Research for Sociology of Education. Greenwood Press.
30- Carpenter. Juliet & Mateu, Measuring(2008). "Social Sustainability: Best Practice from Urban Renewalin the EU, oxford BROOKES university, Fabruary.
31- Dinik, M., Mitkovic, P., Velev, J. and Bogdanoic, I. (2008), Application of the urban reconstruction method in the central area of Nis, Architecture and and Civil Engineering ,6, 127-138.
32- Bourdieu, P.(1986). The Forms of Capital. Theory and Research for Sociology of Education. Greenwood Press.
33- Fukuyama, F. (2002). Social Capital and Development: the Coming Agena. SAIS Review. 22(1): 23-37.
34-Habibi, K., A., Pourahmad, A., Meshkini, (2013): Urban Rehabilitation & Renovation in the Old Textures, 4th edition, Entekhab Press, Tehran. (in Persian).
35-Innes, Judith and E. Booher, David (2004)“Reframing Public Participation, Strategies for the 21st Century”, Planning Theory & Practice, Volume 5, No. 4, pp. 419–436.
36-López, J. C., Ruiz, F. J., Feder, J., Barbero-Rubio, A., Suárez-Aguirre, J., Rodríguez, J. A., & Luciano, C. (2010). The role of experiential avoidance in the performance on a high cognitive demand task. International Journal of Psychology and Psychological Therapy, 10, 475-488.
37-Loosim, (1996), Urban conservation policy and the preservation of historical and cultural heritage cities, vol. 13. No.6. 38.
38-Nil uzun,(2003), The Impact of urban Renewal and Gentrification on Urban Fabric: Three Cases  in Turkey.
39-Onyx, J., Bullen, P. (2000). “Sources of social capital”. In I. winter (Ed), social capital and public policy in Australia (pp. 105 – 134). Melbourne: Australian Institute of family studies.
40-Putnam, R. (2000), Bowling alone: the collapse and revival of American community, new York: simon and Schuster, p 134-137.
41-Roffes, Merlin, Naido, Vino, Miyre, Mike and McAllah, John Alexandra (2016): An example of urban redevelopment studies,Critical Translation and Cryptography, Raheleh and Jamshidi, Javad, Online Modernization Journal, Sixth Year, No. 32, 1-13,Tehran Renovation Organization, Tehran, Iran.p 2.
42-Rosemary D. F. Bromley, Andrew R. Tallon and Colin j. Thomas (2005), City center regeneration through residential development: Contributing to sustainability, Urban Studies, Vol 42, No 13.
43-Sanoff, Henry, (2000), “Community Participation Methods in Design and Planning”, John Wiley & Sons, INC.
44-Suzy nelson,publish online (2009), The Nature of Partnership in Urban Renewal in Paris and London.
45-Svendsa. A (2006). Foundations of social theory , Cambridge mass: Harvard university press.
46-Smith, Bruce (2003) Public Policy and Public Participation Engaging Citizens and Community in the Development of Public Policy, BLSmith Groupwork Inc.
47-Coleman, J. S. (1988). Social capital in the creation of human capital. American journal of sociology, 94, S95-S120.
48-Woolcoke (2003), Diversity as oppoutunity and challeng: th role of social capital theory, evidence and policy, presentation to the policy Research Initative conference, Monereal.